İSTANBUL (İGFA) – 2004 yılında kurulan ve bu yıl kuruluşunun 20’nci yılını kutlayan TÜRKONFED’in Olağan Genel Heyet Toplantısı, “Cumhuriyetin İkinci Yüzyılında Ana Rota Eğitim” teması ile düzenlendi. Yönetim Kurulu Lideri Süleyman Sönmez’in bir defa daha seçilerek itimat tazelediği toplantıya TÜSİAD Başkanı Orhan Turan başta olmak üzere iş dünyası ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ile akademisyenler iştirak gösterdi.
Konuşmasına kongreden bir gün evvel kutlanan 8 Mart Dünya Bayanlar Günü iletisi ile başlayan Sönmez, “Türkiye’de bayanlar ekonomik, siyasi ve toplumsal hayata iştirak konusunda dezavantajlı. 2019 yerel seçimlerinde seçilen belediye liderlerinin yalnızca yüzde 3’ü kadındı. 31 Mart seçimleri için açıklanan adaylara baktığımızda da tablonun pek değişmeyeceğini görüyoruz. Meğer cinsiyet eşitsizliği, ülkemizi kalkınma yolunda geriye çeken eşitsizliklerden biri” dedi.
“ZENGİN BÖLGELER DAHA GÜÇLÜ, FAKİR BÖLGELER DAHA YOKSUL”
Türkiye’deki en büyük eşitsizliklerden birinin de gelir dağılımında yaşandığına dikkat çeken Sönmez şunları söyledi; “Anadolu’da bir kelam vardır: ‘Komşun açken tok yatılmaz.’ Lakin gelir dağılımı bilgileri bunun tam bilakis işaret ediyor. Türkiye genelinde varlıklı ve fakir ortasındaki uçurum büyüyor. Yani gelir adaletsizliği alarm veriyor. 65 yaş üstü kümede yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanların oranında da bilhassa geçtiğimiz yıl keskin bir sıçrama yaşandı. Eşitsizlik, bölgesel dağılımda ve bölgelerin kendi içinde de kendini gösteriyor. En güçlü bölgenin en varlıklı yüzde 10’u ile en fakir bölgenin en fakir yüzde 10’u ortasında 55 kat fark var. Varlıklı bölgeler daha varlıklı, fakir bölgeler daha fakir oluyor. Bu fark da toplumsal yapıyı tahrip ediyor, ülke olarak birlik hissini zedeliyor. Bu nedenle daha adaletli paylaşımı sağlamalıyız.” Sönmez, bölgeler ortası gelişmişlik farkının lokal seçimlerin de kıymetli bir gündem unsuru olması gerektiğini zira lokal yöneticilerin, ulusal ve lokal seviyede uygulanacak siyasetlerin uyumu sağlamakla misyonlu olduğunu belirtti.
“YÜKSEK ENFLASYON ÜLKE İKTİSADININ KİMYASINI BOZUYOR, HEPİMİZ KAYBEDİYORUZ”
Gelir dağılımında bozulmaya yol açan faktörlerin başında yüksek enflasyon ve refah üretmeyen büyümenin geldiğini söz eden Sönmez, “Türkiye yüksek enflasyonun istisna değil kural olduğu bir ülke. Enflasyonist ortamda nasıl iş yapmak gerektiğini mecburen öğrendik. Fakat yüksek enflasyon ülke iktisadının kimyasını bozuyor. Bizi düşük gelir düzeyine, teknolojiye ve rekabetçiliğe hapsediyor. Sonuçta ülke kaybediyor, hepimiz kaybediyoruz. Bu nedenle en büyük öncelik enflasyonun düşürülmesi olmalıdır. Bu da her şeyden evvel hakikat siyasetler ve liyakatli takımlar gerektirir. Bu şartları sağlamış durumdayız. Umudumuz, Merkez Bankasının öngörüleri doğrultusunda enflasyonun denetim altına alınmasıdır. Öte yandan 2023 son çeyrek sayılarına nazaran tüketim artışı yüzde 9,3 iken bu artış endüstride 1,9, tarım ve hayvancılıkta ise sırf yüzde 0,5 olarak gerçekleşti. Enflasyonu düşüreceksek üretim ve tüketim ortasındaki bu büyük makası kapatmak gerekiyor” diye konuştu.
“CUMHURİYETİN İKİNCİ YÜZYILINDA ANA ROTAMIZ EĞİTİM OLACAK”
Üretim yapısında dönüşüm sağlanması için iktisat dışında da yapılması gerekenler olduğunu vurgulayan Sönmez şöyle devam etti; “‘Orta Gelir’ tuzağını aşmanın yolu ‘Orta Demokrasi’ ve ‘Orta Eğitim’ tuzaklarını aşmaktan geçiyor. Her şeyden evvel de hukukun üstünlüğü ve yargı bağımsızlığının sağlanması geliyor. Öteki taraftan Anadolu’yu gezdiğimizde iş insanlarının en çok yakındıkları mevzulardan birinin insan kaynağı zahmeti olduğunu görüyoruz. Bu da direkt olarak eğitimle ilgili bir husus. Gençlerimize eğitimde fırsat eşitliği sağlayamazsak ülkemizi dünyada yeni şekillenmekte olan ekonomik mimariye hazırlayamayız. Eğitimin temel amacı, gençlere yeni çağın temel hünerlerini kazandırmak olmalı. Geçmişin temel bilgi alanları üzerine kurulu olan eğitim artık demode oldu. Bugün yapay zeka uygulamalarına ve dijital teknolojilere alan açmak gerekiyor. Beklentimiz, çağın gerektirdiği marifetlere ve yetkinliklere sahip kuşaklar yetiştirmek. Bunun da tek bir yolu var: Laiklik ve bilimsellik prensiplerinden hiçbir ödün vermemek. Bu nedenle Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında ana rotamızı eğitim olarak belirledik ve bu doğrultuda çalışmalar gerçekleştireceğiz.”
“KÜRESEL SİSTEMDEKİ DEĞİŞİMİ FIRSATA ÇEVİREBİLİRİZ”
İki kutuplu dünyanın yerini çok kutuplu dünyaya bıraktığını belirten Sönmez, “Türkiye iki kutuplu bir dünyada köprü rolü oynamıştı. Artık sahnede Brezilya, Hindistan, Rusya, Çin, Orta Doğu Ülkeleri üzere birçok güçlü aktör var. Güç dengelerindeki değişimin yanı sıra iklim krizinden göç dalgaları ve toplumsal hareketlere uzanan çok sayıda risk ve tehditle de uğraş etmek gerekiyor. Aslında bu süreçte Türkiye’nin önünde kıymetli fırsatlar var. Global sistemdeki değişimi fırsata çevirip, yeni bir kalkınma atağı başlatabiliriz” halinde konuştu. Sönmez ayrıyeten Türk iktisadının belkemiği olan İstanbul’un sarsıntıya hazırlanmasının bölgesel gelişmeyi sağlayacağını, ülke riskini azaltacağını ve öteki kentlerin İstanbul’dan çıkacak bölümlere mesken sahipliği yapmasını sağlayacağını, bu nedenle lokal seçimin bir öbür değerli gündem unsurunun de ‘kentleri zelzeleye hazırlamak’ olması gerektiğini sözlerine ekledi.
TÜRKONFED Başkanı Sönmez, Türkiye’nin yeni bir kalkınma atağını başlatmak için gereken 7 unsurluk yol haritasını şöyle sıraladı:
Makro iktisadi istikrar oluşturulmalıdır. Yatırım ortamı iyileştirilmelidir. İş dünyasının, bilhassa de KOBİ’lerin yeşil ve dijital dönüşümleri desteklenmelidir. Hukuk devleti güçlendirilmeli, yargı bağımsızlığı garanti altına alınmalıdır. Milletlerarası normlara ve kontratlara uygun hareket edilmelidir. Eğitim sistemi, çağın gerektirdiği hünerlere ve yetkinliklere uygun hale getirilmelidir. Her türlü eşitsizlikle gayret edilmelidir.
“TL’NİN KIYMETİNE İSTİKRAR GETİRMEK GEREKİYOR”
TÜSİAD Başkanı Orhan Turan ise “Dünya iktisadında büyümenin düştüğü ve ticaretin yavaşladığı bir atmosferde makroekonomide öngörülebilirlik sağlamak ve TL’nin pahasına istikrar getirmek gerekiyor. Enflasyonla çabayı güçlendirmek önceliğimiz. Merkez Bankası’nın, yüksek enflasyonun denetim altına alınması için başlattığı nakdî sıkılaştırma sürecinin devam etmesi gerektiğini düşünüyoruz. Dış ticaret açığının düzgünleşme eğilimine girmesini de iktisatta dengelenme sürecinin bir göstergesi olarak görüyoruz” dedi.
Turan konuşmasına şöyle devam etti; “Gençlerimize dijital çağın aradığı niteliklere sahip olmalarını sağlayacak âlâ bir eğitim veremezsek, yeni teknolojik ihtilali yakalayamayacak ve münasebetiyle geleceğin dünyasında hak ettiğimiz yeri alamayacağız. Eğitim müfredatımızı çocuklarımıza 21. yüzyıl marifetlerini kazandıracak halde güncellemeli ve tüm çocuklarımız için fırsat eşitliği sağlamalıyız. Eğitim müfredatını yenilerken, laiklik ve bilimsellik prensiplerini temel almalıyız.”
AKADEMİSYENLER ORTA EĞİTİM TUZAĞINDAN ÇIKIŞI ELE ALDI
Açılış konuşmalarının akabinde Yatırım Finansman Yöneticisi Dr. Barış Esen’in moderatörlüğünde Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ünal Zenginobuz, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ümit İzmen ve Dumlupınar Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zeynep Hiçdurmaz’ın katılımıyla “Bilgi İktisadı Çağında Orta Eğitim Tuzağından Çıkış!” başlıklı bir panel düzenlendi. Panelde ayrıyeten TÜRKONFED tarafından hazırlanan “Orta Gelir ve Orta Demokrasi tuzaklarının ardında Orta Eğitim Tuzağı mı var?” başlıklı siyaset notu da paylaşıldı.
KONFEDERASYONUN AÇIK İSMİ “TÜRK İŞ DÜNYASI KONFEDERASYONU” OLDU
15. Olağan Genel Şura Toplantısı’nda birebir vakitte tüzük değişikliği de yapılarak, TÜRKONFED’in açık isminin “Türk İş Dünyası Konfederasyonu” olarak değiştirilmesine oy birliğiyle karar verildi. Konfederasyonun kısa ismi olan “TÜRKONFED” markası ise birebir halde kullanılmaya devam edilecek.