Suriye’de Esad rejimini devirerek Şam’ı ele geçiren Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) liderliğindeki koalisyon, örgüt lideri Ahmet Şaraa, bilinen ismiyle Muhammed El Colani’nin altında toplanarak süreksiz bir hükümet kurdu.
Türkiye dahil birçok batılı ülke tarafından terör örgütü olarak kabul edilen HTŞ’nin yönettiği Şam’da, Türkiye ve Katar Büyükelçilikler açarken ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken terörist olarak kabul ettiği kümeyle resmi temaslara başladıklarını duyurdu.
HTŞ, her geçen gün terörist küme olmaktan çıkarak dünya devletleri tarafından yasal bir hükümet olarak kabul edilir oldu.
ABD KONUŞMALARA BAŞLADI
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ABD’nin, Esad’ın devrilmesinden sonra Suriye’de yeni bir hükümet kurmak için HTŞ ile direkt temas kurduğunu açıkladı.
HTŞ’yi bir terör örgütü olarak tanıyan ABD, birinci defa kümeyle resmi temaslarda bulunduklarını kamuoyuna açıkladı. Türkiye ve Katar da Şam’daki konsolosluklarını yine açtıklarını duyurmuştu.
Blinken, görüşmelerin öncelikle 12 yıldır Suriye’de kayıp olan Amerikalı gazeteci Austin Tice’ı aramaya devam ettiklerini söyledi.
Cumartesi günü Akabe’de Ürdün, Mısır, Lübnan, Irak ve Suudi Arabistan dışişleri bakanlarıyla ortak bir toplantı yapan Blinken, gelecekteki Suriye hükümetini tanıma konusunda ortak prensipler üzerinde uzlaşmaya vardıklarını belirtti.
Blinken, düzenlediği basın toplantısında, “Geçiş süreci Suriyelilerin liderliğinde olmalı ve kapsayıcı bir hükümet oluşturulmalıdır” dedi. Ayrıyeten azınlıkların ve bayanların haklarının korunması gerektiğinin altını çizdi.
Blinken, Suriye’nin terörist kümeler yahut başka tehdit ögeleri için bir üs olarak kullanılmaması gerektiğini ve kimyasal silah stoklarının garanti altına alınıp imha edilmesi gerektiğini söyledi.
Blinken “Suriye halkına bildirimiz şudur: Başarılı olmanızı istiyoruz ve bunu başarmanıza yardımcı olmaya hazırız” dedi.
Blinken ayrıyeten insani yardımın gereksinim sahiplerine ulaşması gerektiğini ve devlet kurumlarının temel hizmetleri sağlaması gerektiğini tabir etti.
İNGİLTERE TEMKİNLİ
Suudi Arabistan’a yaptığı bir ziyaret sırasında konuşan İngiltere Başbakanı Keir Starmer ise temkinli açıklamalar yaptı: “Hepimiz, tarihin öbür devirlerinde bir dönüm noktası olduğunu düşündüğümüz anları ve bu anların dünyayı nasıl berbat bir geleceğe götürebileceğini gördük. Bu anın farklı olduğundan emin olmalıyız” diye konuştu.
Bu esnada Hükümetlerarası İlişkiler Bakanı Pat McFadden, İngiltere’nin HTŞ’yi terör listesinden çıkarmayı düşünebileceğini belirtti.
Dışişleri Bakanı David Lammy, ülkenin HTŞ’yi gelecek hareketleriyle yargılayacağını söyledi ve Londra’nın “onların denetim ettikleri bölgelerdeki tüm sivillere nasıl davrandıklarını yakından izleyeceğini” kelamlarına ekledi.
İngiltere’de 2000 yılında imzalanan Terörizm Yasası, terörist olarak tasvir edilen rastgele bir kümeyle her türlü irtibatı yasaklıyor.
TÜRKİYE VE KATAR DESTEKLİYOR
Türkiye ve Katar, daha şimdiden Yeni Suriye hükümetini desteklemeye başladı. İki ülke, Şam’daki büyükelçiliklerini Esad’ın devrilmesinden sonra yine açtı.
Bu esnada, Milli İstihbarat Teşkilatı başkanı İbrahim Kalın Şam’ı ziyaret etti, Emevi Camii’de namaz kıldı. Kalın’ı Emevi Camii’ne götüren aracın sürücüsü ise, HTŞ lideri Şaraa’nın kendisiydi.
Katarlı diplomatlar ise 5 gün evvel HTŞ ile resmi görüşmelere başladı. Şam’a yanlışsız başlatılan taarruz sırasında da yakın takipte olduklarını belirten Körfez ülkesi, HTŞ ile resmi münasebetler kuran birinci ülkelerdendi.
RUSYA ÜSLERİ SAVUNURKEN, UKRAYNA GIDAYI DÜŞÜNDÜ
Bogdanov, “Askeri üsler Suriye topraklarında, tıpkı yerlerinde duruyor,” dedi. Rusların bu üslerden çekildiği manzaralar paylaşılmış, ama hala tam çekilmenin başlamadığı belirtilmişti.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ise hükümetine, Beşar Esad’ın devrilmesinin akabinde Suriye’ye milletlerarası örgütler ve ortaklarla birlikte besin yardımı sağlamak için sistemler oluşturma talimatı verdiğini söyledi.
Zelenski, “Ukrayna’dan Tahıl” insani yardım programı aracılığıyla Suriye’de bir besin krizinin önlenmesine yardımcı olmaya hazır olduklarını belirtti.
Suriye, Esad periyodunda besin ithalatını büyük ölçüde Rusya’dan yapıyordu, lakin Rus buğday sevkiyatları, durdurulmuştu.