Reuters haber ajansı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’ın isminin geçtiği yolsuzluk şikayeti üzerine İsveçli ve ABD’li savcıların argümanları araştırmaya başladığını belirtti.
Amerika Birleşik Devletleri ve İsveç’teki yolsuzlukla gayret yetkililerin “Amerikan şirketinin ortağı İsveçli Dignita Systems firmasının, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan üzerinden Türkiye pazarında yer edinmeye çalıştığı” argümanlarını incelediği belirtildi.
Reuters haber ajansının önerilen pazarlama planına dair bağlantı ve dokümanlarını inceleyerek hazırladığı özel haberinde, Dignita’nın projeyi geçen yıl birdenbire bitirdiğini ve sonuç olarak “herhangi bir rüşvetin ödenmediğini” aktardı.
Reuters, savların Türkiye’nin veto ettiği İsveç’in NATO’ya üyelik başvurusu konusunda beklentilerin arttığı hassas bir periyoda denk geldiğine işaret etti.
“ALKOLMETRE KULİSİ”
Yetkili mercilere iletilen şikayet dilekçesine nazaran, “Dignita, bir aracın ön panosuna yerleştirilen ve kontak çevrildiğinde otomatik olarak devreye giren alkol ölçme aletini Türkiye pazarına sokmayı amaçladı ve bunun için Erdoğan idaresine buna imkan verecek yasal düzenlemeleri yapması için kulis yapmayı planladı.”
Reuters’in haberine nazaran, “Belirli kategorideki araçlar ve şoförleri için alkolmetre ve kontak kilidi kullanımının mecburî hale getirilmesini isteyen firma, karşılığında 10 yıllık ticari münhasırlık muahedesi talep etti.”
Dilekçede firmanın, eserlerinin satışı için alacağı münhasırlık mutabakatı karşılığında Bilal Erdoğan’ın yönetim kurulu üyesi olduğu İbn Haldun Üniversitesi ile Tügva Vakfı’na paravan bir şirket aracılığıyla “on milyonlarca dolar lobi fiyatı ödeyeceğini taahhüt ettiği” ileri sürüldü.
BİLAL ERDOĞAN ARGÜMANLARI REDDETTİ
Haziran 2022 tarihinde gönderilen bir iletinin kopyasının da yer aldığı iş dokümanlarına nazaran, dört yıldır kulis için çabalayan Dignita, sonunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’a planını özetleyen bir mektup göndermeyi başardı.
Bu fırsatın Dignita temsilcisinin geçen yıl şubat ayında Bilal Erdoğan’la görüşmesinden dört ay sonra ortaya çıktığı bildirildi.
Bilal Erdoğan, avukatı aracılığıyla Reuters’a yaptığı açıklamada, Dignita ile işbirliği yaptığı tarafındaki savların “tamamen yanlış” olduğunu vurgulayarak bunun bir “yalanlar ağı” olduğunu da belirtti.
Reuters, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve oğlu Bilal’in Dignita’nın tez edilen rüşvet planından haberdar olup olmadıklarını ya da bu plana dahil olup olmadıklarını bağımsız olarak teyit edemediğini bildirdi.
“İKİ MİLYON ARACA 384 MİLYON DOLAR”
Reuters tarafından görülen 11 sayfalık bir “pazarlama keşif anlaşması”nda detaylı bir halde ortaya konan stratejinin birinci kısmına nazaran, Dignita’nın sahibi olan Amerikan Smart Start’ın Türkiye’deki bir iştiraki, İsveç ve ABD firmaları tarafından seçilen bir kişi tarafından denetim edilen İstanbul merkezli bir paravan şirkete tertipli danışmanlık fiyatı ödemeyi taahhüt etti.
Haberde, bu kişinin ismi teoloji profesörü olan siyasetçi İrfan Gündüz olarak söz edildi. Gündüz’ün firmanın Erdoğan’a yakın üst seviye isimlere trafik yasasının alkolmetre ve kontak kilidinin kullanılmasını da kapsayacak halde nasıl değiştirebileceklerini görüşmek üzere ulaşmayı başardıkları ileri sürüldü. Reuters, Gündüz’ün bu savları dedikodu olarak nitelendirdiğini ve “Ne ben ne Bilal bu firmayı duymadık, firmayla hiç görüşmedik” dediğini aktardı.
Türkiye şirket kayıtlarına nazaran, geçen yıl temmuz ayında kurulan paravan şirkete ödenecek danışmanlık fiyatları, Dignita’nın kitleriyle donatılmış araç sayısına bağlı olarak aygıt başına ve aylık 50 sent ile üç dolar ortasında değiştiği belirtildi.
Mart 2022 tarihli mutabakat ve Dignita yazışmalarına nazaran, bu temelde ve öngörülen 10 yıllık münhasırlık müddeti boyunca, paravan şirkete aktarılan toplam fiyatın 500 bin araç için 54 milyon dolar, iki milyon araç için ise 384 milyon dolar olması öngörüldü.
Stratejinin sadece kelamlı olarak tartışılan ikinci kısmında ise “paravan şirketin Bilal Erdoğan’ın yönetim kurulu üyesi olduğu iki kuruma yüklü bağışlar yapmasının öngörüldüğü” belirtildi.
Reuters, eylül ayında savuşturulan bu uğraşların, bir yatırımcının Bilal Erdoğan’ı Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ulaşmak için nasıl kilit bir pozisyonda gördüklerini gösteren ender bir örnek olduğunu söz etti.
İDDİALAR KARŞISINDA İSVEÇLİ VE ABD’Lİ YETKİLİLER HAREKETE GEÇTİ
Nisan ayında verilen şikayet dilekçesi üzerine Amerikan Adalet Bakanlığı ve İsveçli savcılar özel takımlar görevlendirerek iki ülkede de yolsuzlukla uğraş maddelerinin çiğnenip çiğnenmediği konusunda ön araştırma yapılması talimatını verdi.
ABD, Dignita’nın Türkiye’deki hareketlerini soruşturma yetkisi, İsveçli şirketin, dünyanın en büyük varlık yöneticilerinden biri olan Apollo Küresel Management’a ilişkin Teksas merkezli bir şirket olan 1A Smart Start LLC’ye ilişkin olmasından kaynaklanıyor.
Konu hakkındaki soruları yanıtlayan Apollo, Türkiye’de hiçbir eser satmadıklarını ve gelir elde etmediklerini vurguladı.